Polski zespół badawczy zwraca uwagę na dotychczas niedoceniane zagrożenie dla środowiska, jakie stanowią mikroplastik z filtrów papierosowych.
Niedopałki papierosów często są wyrzucane przez okno samochodu, na chodnik lub wciskane w piasek na plaży. Szacuje się, że co roku na śmietniku ląduje gigantyczna ilość około 4,5 biliona sztuk papierosów. Papierosy zawierają liczne toksyczne substancje, które przedostają się do środowiska. Palenie tytoniu zatruwa naszą planetę, jak ostrzega Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). W najnowszej publikacji zespół badawczy z Polski zwrócił uwagę na kolejne niedoceniane zagrożenie dla zdrowia związane z tradycyjnymi papierosami: mikroplastik.
Filtry Papierosowe Rozkładają Się Na Mikroplastik
W kontekście mikroplastiku znamy zdjęcia pływających w morzu plastikowych odpadów. Prawdopodobnie mało kto myśli przy tym o papierosach. Chociaż filtr tradycyjnych papierosów składa się z celulozy, to jest jednak pokryty tworzywem sztucznym i nazywany jest celuloidem. Wiatr, deszcz i promieniowanie UV powoli rozkładają uplastycznione włókna na cząsteczki mikroplastiku, które rozprzestrzeniają się w glebie, rzekach i oceanach.
W końcu te cząsteczki mikroplastiku dostają się do naszego organizmu przez powietrze, jedzenie lub skórę. W swoim artykule przeglądowym kierownik badań Napoleon Waszkiewicz i jego zespół pokazują, jaki wpływ na zdrowie może mieć mikroplastik.
Dowody Na Obecność Mikroplastiku w Ludzkim Ciele
Według wyników badań mikroplastik w ludzkim ciele można wykryć między innymi w płucach, krwi, łożysku lub wątrobie. Cząsteczki te są na tyle małe, że mogą przenikać przez błony komórkowe i przemieszczać się do narządów. Nasz organizm reaguje na mikroplastik tak, jakby był obcym ciałem: powstają prozapalne substancje, zwane cytokinami, które służą do zwalczania infekcji. Alarmowanie układu odpornościowego przez mikroplastik może w dłuższej perspektywie prowadzić do chorób i podejrzewa się, że może sprzyjać rozwojowi raka. Mikroplastik zakłóca produkcję hormonów i został znaleziony w nasieniu, łożysku, a nawet w mleku matki. U mężczyzn może to wpłynąć na jakość nasienia, a u kobiet może zakłócić funkcjonowanie jajników lub łożyska.
Środki Mające na Celu Zmniejszenie Ilości Mikroplastiku Pochodzącego z Papierosów
Co można zrobić, aby temu zapobiec? Zespół badawczy przedstawia szereg propozycji. W związku z tym przemysł tytoniowy powinien zostać zobowiązany do produkcji filtrów z biologicznie rozkładalnych materiałów. Poprzez kampanie informacyjne należy również zwiększyć świadomość ludności na temat niewidzialnego zagrożenia w filtrach papierosowych.
Najlepiej byłoby, gdyby ludzie w ogóle nie sięgali po szkodliwe papierosy. Dlatego naukowcy proponują również promowanie rzucania palenia. Pozwala to nie tylko chronić zdrowie palaczy, ale również pośrednio zmniejsza obciążenie dla innych ludzi. Mikroplastik dotyczy nas wszystkich
Źródło:
Śniadach, J., Kicman, A., Szymkowiak, S. & Waszkiewicz, N. (2025). The Hidden Threat of Microplastics in Traditional Cigarettes: A Narrative Review of Health and Environmental Risks. Journal of Clinical Medicine, 14, 3721.
